จังหวัดชัยนาทมีลักษณะภูมิประเทศ โดยทั่วไปเป็นพื้นที่ราบลุ่มมีพื้นที่ประมาณ 99.06 ของพื้นที่ทั้งหมด ได้แก่ พื้นที่ตอนกลางตอนใต้และตะวันออกของจังหวัดมีลักษณะเป็นที่ราบจนถึงพื้นที่ลูกคลื่นลอนลาดมีแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำท่าจีน แม่น้ำน้อย ไหลผ่านพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วทุกอำเภอ เช่น

แม่น้ำเจ้าพระยา ไหลผ่านอำเภอมโนรมย์ วัดสิงห์ เมืองชัยนาท และสรรพยา

แม่น้ำท่าจีน หรือแม่น้ำมะขามเฒ่า ไหลผ่านอำเภอวัดสิงห์ และหันคา

แม่น้ำน้อย ไหลผ่านอำเภอสรรคบุรี

คลองชลประทาน ซึ่งมีหลายสายไหลผ่านพื้นที่ต่าง ๆ ได้แก่ คลองอนุศาสนนันท์ คลองมหาราช คลองพลเทพ เป็นต้น ล้วนเป็นแหล่งน้ำสำคัญสำหรับการเกษตรกรรมตามพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วไป

นอกจากลักษณะภูมิประเทศเป็นพื้นที่ราบแล้ว ยังมีเนินเขาเล็ก ๆ ขนาดประมาณ 1 – 3 กิโลเมตร กระจ่ายอยู่ทั่วไปที่สำคัญได้แก่ เขาธรรมามูล ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์สำคัญของจังหวัดชัยนาท เขาพลอง เขาขยาย เขากระดี่ เขาใหญ่เขารัก เขาดิน เขาหลัก เขาไก่ห้อย เขาสารพัดดี เขาราวเทียน เขาสรรพยา และเขาแก้ว เป็นต้น

จังหวัดชัยนาทเป็นจังหวัดหนึ่งของภาคกลางตอนบน ซึ่งประกอบด้วยจังหวัดพระนครศรีอยุธยา อ่างทอง สิงห์บุรี ลพบุรี สระบุรี และชัยนาท ตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งซ้ายของแม่น้ำเจ้าพระยาและเป็นตอนเหนือสุดของภาคกลาง บนเส้นรุ้งที่ 15 องศาเหนือ และเส้นแวงที่ 100 องศาตะวันออก สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 16.854 เมตร มีพื้นที่ประมาณ 2,469.746 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 1,543,591 ไร่หรือเท่ากับร้อยละ 15.5 ของพื้นที่ในภาคกลางตอนบนเป็นพื้นที่เกษตรกรรม 1,219,669 ไร่ หรือประมาณร้อยละ 79.02 ของพื้นที่ทั้งหมด ห่างจากกรุงเทพมหานคร ประมาณ 195 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียงคือ

ทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดอุทัยธานี และจังหวัดนครสวรรค์

ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดสิงห์บุรี และจังหวัดสุพรรณบุรี

ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดนครสวรรค์ และจังหวัดสิงห์บุรี

ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดอุทัยธานี

ในพื้นที่จังหวัดชัยนาท โดยมีพื้นที่หลักได้แก่

การปกครองส่วนภูมิภาค

แผนที่อำเภอในจังหวัดชัยนาท

จังหวัดชัยนาทแบ่งการปกครองส่วนภูมิภาคแบ่งออกเป็น 8 อำเภอ 53 ตำบล 503 หมู่บ้าน โดยอำเภอทั้ง 8 มีดังนี้

อำเภอเมืองชัยนาท

อำเภอมโนรมย์

อำเภอวัดสิงห์

อำเภอสรรพยา

อำเภอสรรคบุรี

อำเภอหันคา

อำเภอหนองมะโมง

อำเภอเนินขาม

การปกครองส่วนท้องถิ่น

จังหวัดชัยนาทมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรวม 60 แห่ง ประกอบด้วย องค์การบริหารส่วนจังหวัด 1 แห่ง คือ องค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยนาท, เทศบาลเมือง 1 แห่ง คือ เทศบาลเมืองชัยนาท, เทศบาลตำบล 38 แห่ง และองค์การบริหารส่วนตำบล 20 แห่ง[6] โดยรายชื่อเทศบาลทั้งหมดจำแนกตามอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดชัยนาทมีดังนี้

อำเภอเมืองชัยนาท

เทศบาลเมืองชัยนาท

เทศบาลตำบลชัยนาท

เทศบาลตำบลหาดท่าเสา

เทศบาลตำบลเสือโฮก

เทศบาลตำบลบ้านกล้วย

เทศบาลตำบลนางลือ

เทศบาลตำบลธรรมามูล

อำเภอมโนรมย์

เทศบาลตำบลคุ้งสำเภา

เทศบาลตำบลหางน้ำสาคร

เทศบาลตำบลศิลาดาน

เทศบาลตำบลมโนรมย์

อำเภอวัดสิงห์

เทศบาลตำบลวัดสิงห์

เทศบาลตำบลหนองน้อย

เทศบาลตำบลหนองขุ่น

อำเภอสรรพยา

เทศบาลตำบลโพธิ์พิทักษ์

เทศบาลตำบลสรรพยา

เทศบาลตำบลบางหลวง

เทศบาลตำบลหาดอาษา

เทศบาลตำบลตลุก

เทศบาลตำบลโพนางดำออก

เทศบาลตำบลโพนางดำตก

เทศบาลตำบลเจ้าพระยา

อำเภอสรรคบุรี

เทศบาลตำบลแพรกศรีราชา

เทศบาลตำบลสรรคบุรี

เทศบาลตำบลดงคอน

เทศบาลตำบลห้วยกรด

เทศบาลตำบลบางขุด

เทศบาลตำบลโพงาม

เทศบาลตำบลดอนกำ

เทศบาลตำบลห้วยกรดพัฒนา

อำเภอหันคา

เทศบาลตำบลหันคา

เทศบาลตำบลสามง่ามท่าโบสถ์

เทศบาลตำบลหนองแซง

เทศบาลตำบลบ้านเชี่ยน

เทศบาลตำบลสามง่ามพัฒนา

เทศบาลตำบลห้วยงู

อำเภอหนองมะโมง

เทศบาลตำบลวังตะเคียน

เทศบาลตำบลหนองมะโมง

อำเภอเนินขาม

เทศบาลตำบลเนินขาม